-
wat is die oorgangselemente
- die elemente gevind tussen groep 2 en 3
- hulle kan elektrone skenk en ontvang - die aantal verskil tov die elemente waarmee dit verbind
-
wat is groep 1
Alkali metale
-
Wat is groep 2
Alkali-aard metale
-
Hoe gaan groep 3 te werk
hulle kan 2 elektrone skenk en het 'n valensie getal van +3
-
Hoe gaan groep 4 te werk
hulle kan 4 elektrone skenk en het 'n valensie getal van +4
-
Hoe gaan groep 5 te werk
hulle sal 3 elektrone ontvang en het 'n valensie getal van -3
-
-
-
Hoe werk groep 8
- skenk en ontvang nooit elektrone nie - valensie getal: 0
- laagste energievlak is 0
-
noem diatomiese molekules
- H - waterstof
- N - stikstof
- O - suurstof
- F - Fluoor
- Cl - Chloor
- Br - Broom
- I - jodium
-
wat is die perodieke tabel
'n tabel waarop elemente met soortgelyke chemiese en fisiese eienskappe saamgegoepeer word
-
Noem die 3 groepe elemente
- metale
- metalloide
- nie-metale
-
hoeveel van die elemente is metaale
4/5 vier vyfdes
-
van links na regs oor die perodieke tabel verander elemente van:
metaalagtig na nie-metaalagtig
-
Noem eienskappe van metale
- is vastestowwe (behalwe kwik) met 'n hoe smeltpunt
- blink gewoonlik
- pletbaar
- rekbaar
- goeie geleiers
- gewoonlik sterk en kan 'n swaar gewig dra
- Metale is grys (behalwe goud en koper)
-
definieer pletbaar
dit beteken dat iets in verskillende vorms gehamer of gerol kan word
-
definieer rekbaar
dat iets in dun drade uitgetrek kan word
-
-
Noem groep 2 metale
- berillium
- magnesium
- kalsium
- barium
-
Wat is allooie
'n mengsel van 2 of meer metale - bevat soms klein hoeveelheid van 'n nie-metaal
-
Noem Allooie
- Staal
- Brons
- Soldeersel
- Nichroom
-
Wat is eienskappe van Nie-metale
- is teen kamertemperatuur vastestowwe of gasse (behalwe boom)
- het 'n lae smelt- en kookpunt
- Swak gleiers
- is bros met 'n dowwe oppervlak
- Wissel wat kleur betref
-
Noem 'n paar nie-metale
- Swawel
- Suurstof
- Stikstofgas
- Waterstof
- Koolstof
- Chloriedione
- Fluoor
- Chloor
- Broom
- Jodium
- Helium
- Neon
- Argon
- Kripton
- Xenon
- Silwerbromied
- Fosfor
-
Noem die edelgasse
- Helium
- Neon
- Argon
- Kripton
- Xenon
-
wat is die algemeenste element op aarde
suurstof
-
Noem die metalloide
- boor
- silikon
- germanium
- arseen
- antimoon
- tellurium
- polonium
- astaat
-
Warmte is energie…
Wat van ‘n warmer na ‘n kouer voorwerp op pad is
-
Hoe kan warmte oorgedra word?
- Geleiding
- Straling
- Konveksie
-
Hoe werk geleiding
Geleiding dra warmte deur vastestowwe wat aan mekaar raak, oor
-
Hoe werk Konveksie
- Dra warmte in vloeistowwe en gasse oor.
- Warm water en lug styg.
-
Wat vorm die beweging van water of lug
‘n konveksiestroom
-
Hoe werk straling
- Dra warmte deur ‘n luleemte oor
- Warm voorwerpe straal warmte uit
- Party strale – gesien word, ander is infra-rooi wat warmte oordra
-
Wat is homeotermies
As diere hul liggaamstemperatuur gelykmatig kan hou – dmv kos
-
Waaruit bestaan die aarde se kern
Yster en nikkel
-
Beskryf ferromagnetiese stowwe
Stowwe wat bestaan uit magneties gerigte streke – domeine genome
-
Noem ferromagnetiese stowwe
-
Hoe werk domeine
Elke domein tree soos ‘n klein magneetjie op – noord- en suidpool
-
Hoe reageer domeine teenoor ‘n magnetiese veld
- Hulle verskuif totdat hulle soos die veld gerangskik is
- Dit word dan gemagnitiseer en deur die magneet aangetrek
-
Wat is materie?
Materie kan beskou word as enigeiets wat ruimte beslaan en massa het
-
Wat is ‘n stof
‘n soort materie met ‘n konstante samestelling + eie unieke eienskappe
-
Noem stowwe:
- Water
- Suiker
- Tafelsout
- Silwer
- Suurstof
-
Waarin kan stowwe geklassifiseer word (3)
- Elemente
- Verbindings
- Mengsels
-
Wat is ‘n mengsel
- ‘n kombinasie van 2+ stowwe waarin die stowwe hul unieke eienskappe behou
- Die samestelling bly nie constant nie
-
-
Wat is ‘n homogene mengsel
- ‘n mengsel wat orals dieselfde samestelling het
- Altyd helder
-
Noem ‘n voorbeeld van ‘n homogene mengsel
Sout en water
-
‘n ander word vir ‘n homogene mengsel
‘n oplossing
-
Wat is die oplosmiddel
Die deel wat die grootste hoeveelheid uitmaak
-
Wat is die opgeloste stof
Die stof wat in die oplosmiddel opgelos het
-
Wat is ‘n heterogene mengsel
- ‘n mengsel waar die samestelling nie uniform is nie (nie orals dieselfde nie)
- Enige kombinasie van stowwe wat nie in mekaar oplos nie, = heterogene mengsel
-
Noem ‘n voorbeeld van ‘n suspensie
- Sand in water – kan nie oplos nie
- Word net in die water versprei en sak af
-
Hoe kan water en sand weer geskei word
- Deur die suspensie te filtreer
- Water= filtraat
- Sanddeeltjies = residu
-
Hoe kan iets onmengbaar oos petrol en water geskei word
Dmv n skeitregter
-
Wat is 'n emulsie
bv. olie en water, dit meng nie, breek slegs op in klein druppeltjies as jy dit had genoeg skud. lyk dan melkerig
-
Definieer mengsel
dit bestaan uit suiwerstowwe in wisselende kombinasie, maar die samestelling is altyd dieselfde, ongeag die oorsprong.
-
Suiwer stowwe
bestaan slegs uit 1 soort stof wat of elemente of verbindings kan wees
-
Elemente
- suiwer stowwe wat nie met chemiese metodes in eenvoudiger stowwe afgebreek kan word nie
- bestaan uit atome
- 2 subgroepe elemente: metale en nie-metale
-
Verbindings
suiwer stowwe wat saamgestel word uit elemente
-
Eienskappe van 'n element
- bestaan uit 1 soort atoom
- Eienskappe is uniek
- kan nie met chemiese of fiesiese metodes geskei word nie.
-
Eienskappe van 'n vebinding
- die samestelling is konstant
- eienskappe verskil van die samestellende elemente
- kan met chemiese metodes geskei word
-
Eienskappe van 'n mengsel
- samestelling kan wissel en bestaan uit 2+ elemente of verbindings
- Eienskappe = samestellende stowwe
- Kan met fisiese metodes geskei word.
-
Atoom
die kleinste deeltjie wat die eienskappe van 'n elment behou
-
Dalton se atoommodel
- Elemente bestaan uit klein deeltjies - atome
- Alle atome van elemente is identies - dieselfde grootte, massa, eienskappe
- Verskillende elemente het verskillende atome
- Atome bind in 'n sekere verhouding met ander atome
- 'n Atoom - nie geskei word nie
- Atome kan in chemiese reaksies geskei, saamgevoeg of herrangskik word
-
JJ Thompson se atoommodel
- lyk soos 'n stoompoeding, met negatiewe elektrone, positiewe deeltjies
- Het dit mbv 'n katode straalbuis bepaal wat 'n stroom elektrone uitgestuur het.
-
Rutherford se model
Hy het alfa-deeltjies in 'n lugleegte na 'n dun stukkie goudfoelie geskiet. Die straal wat buig of weerkaats beteken dat daar positiewe deeltjies is wat mekaar kan afstoot as hulle bots
-
Neils Bohr se model
- stel voor dat elektrone in wentelbane - energievlakke - met 'n bepaalde hoeveelheid energiehoeveelheid rondom n kern met positiewe deeltjies besit.
- Elektrone - op en af beweeg - deur energievlakke deur energie te absorbeer/vry te stel
- Die laagste vlak = grondslagfase
-
Bohr kon net die posisie van ___ verklaar
die posisie van water se elektrone verklaar
-
Schrodinger en Heisen berg se modelle
- Schrodinger - formule wat die gedrag en energiee van atoomdeeltjies beskryf
- Heisenberk - ons kan nie die posisie van die elektron bepaal nie - slegs waarskynlikheid
-
sinoniem met waarskynlikheidsgebied
Orbitale
-
Atome het 3 dele
- negatiewe elektrone
- positiewe protone
- neutrale neutrone
-
Nukleone
- protone en neutrone saam
- Het omtrent ewe veel masse
-
In 'n neutrale element is:
Protone = Elektrone
-
Massagetal
Toon die totale aantal protone en neutrone aan
-
Atoomgetal
Toon die aantal protone in die element aan
-
Isotope
- Atome van dieselfde element met verskillende aantal neutrone
- Meeste elemente het 2+ isotope
- Dieselfde atoomgetal
- Verskillende massagetalle
-
Elektronkonfigurasie
die manier waarop elektrone rondom die kern gerangskik is
-
Ionisasie energie
- As 'n atoom 'n elektron vrystel word 'n positiewe ioon gevorm
- word geioniser
- Die hoeveelheid energie benodig om 'n elektron uit 'n neutrale atoom van 'n element te verwyder = ionisasie energie
-
Molekuul
Kan atome van dieselfde elemente bevat of atome van 2+ elemene wat in 'n vaste verhouding verbind is
-
Katioon
as 1+ elektrone prysgegee word, word 'n positewe ioon gevorm
-
Anioon
As elektrone by 'n neutrale element gevoeg word - negatiewe ioon gevorm
-
Chemiese binding
- ontstaan as atome naby mekaar is en die buitenste elektrone kontak maak
- Atome sal net reageer as 'n meer stabiele produk gevorm word
-
3 soorte chemiese bindings
- metaal + metaal = metaalbinding
- nie-metaal + nie-metaal = kovalente binding
- nie-metaal + metaal = ioniese binding
-
Intermolekulere kragte
- aantrekkingskragte tussen molekule
- verantwoordelik vir baie fisiese eienskappe van materie - smelt- en kookpunt.
- Baie swakker as kovalente kragte
- = intramolekulere kragte
-
Nukleone
- Maak deel van die atoomkern uit
- bestaan uit barione, die neutron en proton
-
Massagetal
Die totale aantal protone en neutron in 'n atoomkern
-
Atoomgetal
die aantal protone in die kern van 'n aoom
-
Isotope
vorme van 'n element waarvan die kere dieselfde atoomgetal maar verskillende atoommassas het.
-
Relatiewe atoommassa
Die vergelyking van die massa van die atoom van 'n element itv die massa van 'n koolstof12 atoom
-
Gekwantiseerde energievlakke
Energievlakke wat net 'n bepaalde hoeveelheid energie kan bevat
-
Grondtoestand
'n elektron se laagste energievlak
-
Opgewekte toestand
as 'n elektron energie ontvan en na 'n hoer energievlak beweeg
-
Atoomorbitaal
die gebiede rondom die kern waar 'n bepaalde waarskynlikheid bestaan om 'n elektron te vind
-
Ionisasie-energie
die hoeveelheid energie wat 'n elektron benodig om uit 'n neutrale atoom te verwyder
-
Valenselektrone
Die elektrone in die laaste energievlakke van 'n atoom wat gevul of verlate moet wees
|
|
