Coğrafya Toprak Oluşumu

• Sıcaklık farkı sonucuyla anakaya ufalanır.
• Sıcaklık farkının fazla olduğu çöller, dağlık alanlar, yüksek enlemler ve kara içlerinde görülür.
• Kayanın yapısı değişmez.
• Soğuk ve kurak yerlerde sık görülür.

• Anakayanın yapısı değişir.
• Sıcak ve nemli yerlerde (Ekvator, muson, akdeniz) sık rastlanır.
• Mutlaka su gerekir.
• Bakı faktörünün etkili olduğu yerde ve dağların denize bakan yamaçlarında etkilidir.

• Bitki köklerinin anakayayı parçalamasına denir.
• Bitki örtüsünün gğr olduğu yerlerde sık rastlanır.

• Gece donup, gündüz eriyen su hacminin artması sonucu taşı ufalar.
• Fizikseldir.

• Kyanın arasına sızan kaya yuzu ankayayı ufalar.
• Fizikseldir.

• Zaman
• Yer şekilleri
• iklim
• bitki örtüsü
• diğer canlılar

• toprak incelir.
• fiziksel çözünme artar.

Sıcaklık farkının yüksek, yağışın az olduğu yerlerde daha fazladır. Toprak oluşumu yavaştır.

Sıcak ve nemli iklimlerde daha fazladır. Toprak oluşumu hızlıdır.

• A Horizonu: yıkanma ve humus
• B Horizonu: mineral birikme
• C Horizonu: ayrışma
• D Horizonu: anakaya

Azonal, İntrazonal ve Zonal Topraklar olmak üzere üçe ayrılır.

İklimin ve bitki örtüsünün etkili olduğu topraklara denir. Horizonları gelişmiştir.

• zonal
• Ekvatoral iklim
• Geniş yapraklı orman örtüsü
• kırmızı
• yıkanmış
• verimsiz
• humusu fakir (mikroorganizma tüketiyor)

• zonal
• ılıman okyanus
• geniş yapraklı orman
• yıkanmış, verimli
• gübreyle verimi artar.

• zonal
• akdeniz iklimi
• maki, kızılçam
• kalker anakayadan oluşur
• FeO kırmızıdır.

• zonal
• sert karasal
• iğne yapraklı orman 
• yıkanmış, verimsiz

• zonal
• tundra iklimi
• tundra (kara yosunu)
• 10 ay donmuş, yazın bataklık

• zonal
• çöl iklimi
• kaktüs, dikenli bitki
• verimsiz, tuzlu, çorak, AB korizonları yoktur.

• YAĞIŞ DAHA FAZLA OLUNCA KESTANE RENKLİ
• zonal
• Ilıman karasal iklim ve step iklimi
• step bitki örtüsü
• ilkbahar yağışlı geçer. tahıl tarımına uygundur.

• karasal iklim 
• zonal toprak
• çayır
• çok verimli EN VERİMLİ

• Drenaj koşulları
• kapalı havzalar
• kurak yerler
• engebeli araziler
• kayaç yapısı

• 1.Hidromorfik topraklar: Taban syu seviyesi yüksek olan bataklıklar. Florida, Louisiana
• 2.Kalsimorfik Topraklar: Kil ve Kireç oranı yüksek topraklardır. Vertisol topraklar kil deposudur.

Dış kuvvetlerle taşınan malzemenin az eğimli ya da düzlük yerlerde birikmesiyle oluşan topraklara denir. Horizon yoktur çünkü sürekli taşınma ve birikme görülür.

• Alüvyal topraklar
• Kolüvyal topraklar
• Litosol topraklar
• Regosol Topraklar
• Lös Toprakları
• Moren Toprakları

Buzulların taşıyıp biriktirmesiyle oluşan azonal toprak türüdür.

Rüzgarların taşıyıp biriktirmesiyle oluşan toprak türüdür.

Volkanik arazilerde oluşan kumlu, toz gibi topraktır. Çok fazla geçirimlidir. Patates, soğan, turp, havuç için verimlidir.

Aşınmaya uğrayan dağ yamaçlarında iri malzemeli taşlı topraklardır.

Dağlık bölgelerde ufalanan malzemenin yağmur ve sel sularıyla dağ eteğinde birikmesiyle oluşur. Alüvyale göre daha iri malzemeli ve daha verimsizdir.

• Akarsular tarafından taşınıp biriktirilen topraklardır. 
• mineral bakımından zengin
• su tutma kapasitesi düşük (pamuk)
• delta ovalarında, birikinti konilerinde, vadi tabanlarında, akarsu taşkın ovalarında yaygındır.
• Verimlidir.

kalınlık fazladır.