Coğrafya Kayaçlar

• Bir veya birden fazla mineral veya organik maddeden oluşan katı, doğal maddelere kayaç denir.
• Tabakalar arasındaki fosillerden ve yarılanma ömrü olan radyoaktif maddelerden taşın ömrü ölçülebilir.
• Volkanik kayaçlar hariç tabakalar halinde bulunur.

Magmanın katılaşmasıyla magmatik kayaçlar oluşur. Magmatik kayaçların dış kuvvetlerle taşınması ve depolanmasıyla tortul kayaçlar oluşur. Tortul kayaçların yüksek basınç ve sıcaklığa maruz kalmasıyla başkalaşım kayaçları oluşur.

• Magmanın soğumasıyla oluşan kayaçlara magmatik (püskürük) kayaçlar denir.
• ikiye ayrılır: iç püskürük ve dış püskürük

• Magmanın yerin altında yavaş yavaş soğumasıyla oluşur.
• İri kristalli ve açık renkli ve çok serttir.
• granit
• siyanit 
• diorit
• gabro
• dayk
• batolit
• sill

• İnce kristalli, camsı, koyu renkli ve yumuşaktır.
• Magma dışarı çıkıp soğur.
• tüf
• obsidyen
• bazalt
• andezit
• süngertaşı
• ☞Dağlar dış püskürük kayaçtır.

• Volkanik kayaçların 
• akarsular
• rüzgarlar
• buzullar gibi dış kuvvetlerle aşındırılıp taşınmasıyla oluşurlar.
• Katmanlıdırlar.
• Aralarında fosil bulundururlar.

• Deniz ve göl tabanlarında
• Akarsu taşkın ovalarında
• Delta ovalarında
• Birikinti konilerinde
• Buzul erime bölgelerinde
• Alüvyal topraklarda bulunurlar.

• Fiziksel tortul kayaçlar
• Kimyasal tortul kayaçlar
• Organik Tortul kayaçlar 
• olarak üçe ayrılır.

• Dış kuvvetlerce kayalardan kopan maddelerin doğal bir çimentoyla birleşmesiyle oluşur.
• badlands (kırgıboyur) oluşur.
• kum taşı
• kiltaşı
• çakıltaşı 
• breş

• Suda eriyebilen minerallerin çökmesiyle oluşur.
• kireç taşı
• alçı taşı
• kaya tuzu
• traverten
• çakmak taşı
• Karstik yerlerde (akdeniz bölgesi) bol bulunur.

• Magmatik ve tortul kayaçların çok yüksek sıcaklık ve basınçta başkalaşım geçirmesiyle oluşur.
• gnays☞granit
• mermer☞kireç taşı
• elmas taş☞kömürü
• sit☞kum taşı
• şist☞kil taşı

• peribacaları
• kırgıbayır
• mantarkaya

• bitki ve hayvan kalıntıları deniz ve göl tabanlarında birikerek torul kayaç oluşturur.
• karbonlu:
• petrol
• taş kömürü
• linyit
• turba
• antrasit
• karbonatlı:
• mercan taşı
• tebeşir