-
Czym jest tkanka?
to zespół komórek o podobnej budowie, funkcjach i pochodzeniu.
-
Wymień cechy wspólne(3) i ogólne funkcje tkanek(5):
- Cechy wspólne:
- 1. zwarty układ komórek utrzymywany jest m. in. dzięki błonie postawnej i połączeniom między komórkowym (połączenia zwierające: desmosomy, połączenia zamykające i połączenia komunikacyjne).
- 2. brak unaczynienia (substancje odżywcze pobierane są z tkanki łącznej, która jest pod nabłonkiem.
- 3. regeneracja
- Ogólne funkcje:
- 1. oddzielają organizm od otaczającego środowiska
- 2. zabezpieczają przed utratą wody
- 3. pozwalają na wymianę gazową
- 4. ułatwiają odbiór bodźców z zewnątrz
- 5. wyściełają narządy i jamy ciała.
-
Wymień rodzaje tkanek zwierzęcych(4):
- 1. tkanka nabłonkowa
- 2. tkanka łączna i podporowa
- 3. tkanka mięśniowa
- 4. Tkanka nerwowa
-
Jaki jest podział tkanki nabłonkowej?
- 1. Nabłonek jednowarstwowy płaski
- 2. Nabłonek jednowarstwowy sześcienny
- 3. Nabłonek jednowarstwowy walcowaty
- 4. Nabłonek wielowarstwowy płaski
- 5. Nabłonek wielorzędowy
-
Nabłonek jednowarstwowy płaski - opisz budowę, wymień czynności jakie wypełnia w organizmie i podaj miejsce występowania(2):
- Budowa - komórki są płaskie i tworzą jedną warstwę
- Czynności - transport substancji w miejscach nie wymagających ochrony, gdzie główną formą transportu jest dyfuzja
- Występowanie - pęcherzyki płucne ssaków, wysiółka naczyń krwionośnych
-
Nabłonek jednowarstwowy sześcienny - opisz budowę, wymień czynności jakie wypełnia w organizmie i podaj miejsce występowania:
- Budowa - jedna warstwa komórek, każda komórka z boku wygląda jak krótki cylinder
- Czynności - Wydzielanie i wchłanianie
- Występowanie - Wyściela kanaliki nerkowe, przewody gruczołów

-
Nabłonek jednowarstwowy walcowaty - opisz budowę, wymień czynności jakie wypełnia w organizmie i podaj miejsce występowania:
- Budowa - jedna warstwa komórek walcowatych, między nimi mogą znajdować się komórki z pęcherzykami wydzielniczymi (komórki śluzowe); często orzęsione
- Czynności - Wydzielanie; głównie śluz, wchłanianie, ochrona, przemieszczanie warstw śluzu
- Występowanie - jelito cienkie, jajowody

-
Nabłonek wielowarstwowy płaski - opisz budowę, wymień czynności jakie wypełnia w organizmie i podaj miejsce występowania:
- Budowa - wiele warstw komórek, z których tylko najniżej położone mają walcowaty kształt i są aktywne metabolicznie;
- Czynności - wyłącznie ochrona, nieznaczny udział w wchłanianiu i transporcie; zewnętrzne warstwy złuszczają się i są zastępowane przez nowe komórki leżące niżej
- Występowanie - naskórek; wyściółka jamy ustnej i pochwy

-
Nabłonek wielorzędowy - opisz budowę, wymień czynności jakie wypełnia w organizmie i podaj miejsce występowania:
- Budowa - komórki orzęsione, wydzielające śluz lub mające mikrokosmki
- Czynności - Wydzielnicza, ochronna, transport śluzu
- Występowanie - jama nosowa, krtań, oskrzela, tchawica

-
Jaki jest podział tkanki łącznej i funkcja?
- 1. Tkanka łączna luźna
- 2. Tkanka łączna zbita
- 3. Tkanka łączna sprężysta
- 4. Tkanka łączna siateczkowata
- 5. Tkanka tłuszczowa
- 6. Tkanka chrzęstna
- 7. Tkanka kostna
- 8. Krew
- Tkanka łączna ma za zadanie: spajać różne typy innych tkanek, zapewniać podporę narządom i ochraniać wrażliwe części organizmu.
-
Tkanka tłuszczowa - opisz budowę, wymień czynności jakie wypełnia w organizmie i podaj miejsce występowania:
- Budowa - komórki tłuszczowe mają początkowo kształt gwiaździsty, w miarę gromadzenia kuleczek tłuszczu przybierają kształt kulisty
- Czynności - Przechowywanie substancji zapasowych, izolacja termiczna, ochrona i podtrzymywanie (np. gruczołów mlekowych i nerek)
- Występowanie - Warstwa podskórna; występuje wokół serca i nerek.

-
Tkanka chrzęstna - opisz budowę, wymień czynności jakie wypełnia w organizmie i podaj miejsce występowania:
- Budowa - komórki (chondrocyty) są umieszczone w jamkach i oddzielone substancją międzykomórkową.
- Czynności - nadaje elastyczność
- Występowanie - Szkielet rekinów i płaszczek; zakończenia kości ssaków i innych kręgowców, szczyt nosa, małżowina uszna

-
Tkanka kostna - opisz budowę, wymień czynności jakie wypełnia w organizmie i podaj miejsce występowania:
- Budowa - komórki (osteocyty) są umieszczone w jamkach; w substancji zbitej kości jamki układają się koncentrycznie wokół centralnie położonego kanału Harvesa
- Czynności - Podpiera i osłania narządy wewnętrzne; gromadzi wapń, miejsce przyczepu mięśni szkieletowych
- Występowanie - tworzy szkielet wszystkich kręgowców

-
Krew - opisz budowę, wymień czynności jakie wypełnia w organizmie i podaj miejsce występowania:
- Budowa - zawiera komórki rozproszone w płynie międzykomórkowym (osoczu)
- Czynności - transport tlenu, substancji odżywczych, produktów przemiany materii, i innych substancji
- Występowanie - serce i naczynia krwionośne

-
Jaki jest podział tkanki mięśniowej?
- 1. mięśnie szkieletowe (poprzecznie prążkowany)
- 2. mięsień sercowy (poprzecznie prążkowany)
- 3. mięśnie gładkie
-
Mięsień szkieletowy - opisz budowę, wymień czynności jakie wypełnia w organizmie i podaj miejsce występowania:
- Budowa - dobrze unaczyniona i unerwiona, brak istoty między komórkowej; wydłużone, cylindrycznie i tępo zakończone; peryferyjne ułożenie jąder komórkowych; obecne prążkowanie.
- Czynności - szybkie skurcze, silne skurcze, zależne od woli, nieodporne na zmęczenia
- Występowanie - mięśnie szkieletowe (przyczepione do szkieletu)

-
Mięsień sercowy - opisz budowę, wymień czynności jakie wypełnia w organizmie i podaj miejsce występowania:
- Budowa - centralnie położone jądra komórkowe, jedno w jednej komórce, rozgałęziające się włókna umożliwiają zmianę objętości serca przy skurczu i rozkurczu; obecne prążkowanie
- Czynności - wykonywanie skurczy: szybkie skurcze, niewielka siłą skurczu, niezależne od woli, odporne na zmęczenie
- Występowanie - serce (ściany serca)

-
Mięsień gładki - opisz budowę, wymień czynności jakie wypełnia w organizmie i podaj miejsce występowania:
- Budowa - komórki wrzecionowate, wydłużone, ostro zakończone; brak prążkowania
- Czynności - wykonywanie skurczy; powolne i długotrwałe, mała siła skurczu, niezależne od woli, odporne na zmęczenia (największa)
- Występowanie - Przewód pokarmowy, naczynia krwionośne, naczynia limfatyczne, narządy moczowo-płciowe i skóra.

-
Jaki jest podział tkanki nerwowej?
- 1. neurony
- 2. komórki glejowe
-
Nerwy - opisz budowę, wymień czynności jakie wypełnia w organizmie i podaj miejsce występowania:
- Budowa - składają się z: ciała komórkowego, dendrytów, aksonu i synaps; czasem są też osłonki mielinowe i przewężenia Ranviera
- Czynności - szybkie przesyłanie impulsów nerwowych wzdłuż komórki
- Występowanie - np. rdzeń kręgowy

-
Komórka glejowa
- odżywia i ochrania komórki nerwowe

|
|