-
rodzaje napadów padaczkowych
- częściowe (ogniskowe) ok 60% - obejmują tylko jedną półkulę. Proste - bez utraty świadomości, złożone - ze zmianami świadomości oraz zachowania
- uogólnione ok 40% - obejmują obie półkule; pierwotnie lub w wyniku wtórnego uogólnienia. Towarzyszy im całkowita utrata świadomości. Mogą być napadami toniczno-klonicznymi (kilkusekundowa faza zwiększonego napięcia mięśniowego -tonus, po czym naprzemienne skurcze i relaksacja mięśni -klonus) bądź napadami nieświadomości.
-
stan padaczkowy
Przedłużające się, powtarzające się serie napadów toniczno-klonicznych. Są groźne dla życia pacjenta, bo mogą prowadzić do niewydolności oddechowej i niedotlenienia mózgu.
-
Działanie leków przeciwpadaczkowych
- Mają za zadanie zapobiegać tworzeniu się i rozprzestrzenianiu nieprawidłowych impulsów elektrycznych w mózgu. Mogą:
- hamować dokomórkowy napływ kationów, co zmniejsza depolaryzację neuronów
- zwiększać transmisję hamującym szlakiem GABA-ergicznym
- zmniejszać transmisjęstymulującym szlakiem glutaminergicznym
- albo miks tychże
- leki pozwalają na kontrolę drgawek u około 80% pacjentów
-
Leki hamujące dokomórkowy napływ kationów
- etosuksymid
- fenytoina
- karbamazepina i okskarbazepina
- lamotrygina
- zonisamid
- lakozamid
- o działaniu mieszanym:
- kwas walproinowy
- topiramat
- felbamat
- gabapentyna
- pregabalina
- lewetyracetam
- fenobarbital
-
typy kanałów
- sodowe:
- otwierane pod wpływem przyłączenia liganda do receptora połączonego z kanałem
- otwierane pod wpływem zmiany potencjału błonowego
- wapniowe:
- sterowane ligandem
- sterowane potencjałem błonowym
-
- typu L (długotrwałe)
- P/Q w kom Purkinjego w móżdżku
- N neuronalne
- R resztkowe
- T przejściowe
- kanały T są stymulowane niewielką zmianą potencjału, pozostałe potrzebują silnej depolaryzacji
- leki p/padaczkowe działające na kanały wapniowe dzieli się na oddziałujące na kanały T i na inne kanały
-
blokowanie kanałów sodowych (wg Szyndlera):
- fenytoina
- karbamazepina
- okskarbazepina
-
nasilenie aktywności GABA-ergicznej:
- fenobarbital
- benzodiazepiny
- tiagabina
- wigabatryna
-
blokowanie kanałów wapniowych:
-
hamowanie transmisji glutaminergicznej:
- kwas walproinowy
- felbamat
- topiramat
- lamotrygina
- levetyracetam
- lekozamid
-
etosuksymib
- hamuje przewodnictwo przez kanały T we wzgórzu
- pierwszego rzutu w nadadach typu nieświadomości
- nie działa w napadach toniczno-klonicznych
- dz.n.: senność, ataksja, zab. żołądkowo-jelitowe
-
fenytoina
- -hamuje napięciowo zależne kanały sodowe w fazie inaktywacji
- -ZŁOTY STANDARD DO PRZERWANIA NAPADU-w napadach częściowych i w uogólnionych toniczno-klonicznych
- -może pogarszać przebieg napadów typu nieświadomości!
- -indukuje enzymy cyt 450 - zmniejsza st, innych leków; jej stosowanie utrudnia politerapię padaczki
- -ma nieliniową kinetykę - należy sprawdzać jej stężenie we krwi
- -silnie wiąże się z białkami osocza (problem z lekami przeciwkrzepliwymi
- -jest niesedatywna
- -dz.n.:
- hirsutyzm,
- zaburza metabolizm kolagenu (przerost dziąseł),
- zab. metabolizm folianów (niedokrwistość megaloblastyczna) - suplementacja w każdym leku przeciwpadaczkowym!
- dział teratogennie
- zab. rytmu serca
-
karbamazepina
- ZŁOTY STANDARD
- hamuje napięciowo zależne kanały sodowe
- w napadach częściowych i wtórnie uogólnionych
- może zaostrzać napady pierwotnie uogólnione (typu absence też)
- w niewielkim stopniu wpływa na funkcje poznawcze, zdolność uczenia się itd.
- indukuje enzymy wątrobowe
- Dz.n.: dwojenie, zawroty głowy, anemia aplastyczna
- obniżenia poziomu sodu, retencja płynów, zab rytmu serca (brady u kobiet po 60 r.ż.)
-
okskarbazepina
- pochodna karbamazepiny
- jest prolekiem
- nie indukuje enzymów mikrosomalnych
- może powodować hiponatremię (blokuje kanały Na)
- skuteczność mniejsza, ale bezpieczniejsza
-
fenobarbital (luminal)
- należy do barbituranów
- najstarszy stosowany obecnie lek przeciwpadaczkowy
- wydłuża czas otwarcia kanału chlorkowego
- bardzo długi T1/2
- znaczna sedacja
- u noworodków i niemowląt
- silnie działa z alkoholem
-
benzodiazepiny
- w doraźnym leczeniu, do przerywania napadu (t-k)
- nie przewlwkle
-
- wyj. klonazepam - ma zdolność do hamowania kanałów Ca, także w napadach typu nieświadomości
-
tiagabina
- inhibitor wychwytu zwrotnego GABA przez neurony i kom. gleju
- w terapii dodanej (z innymi lekami) np. z kwasem walproinowym
- w napadach częściowych
-
wigabatryna
- jest analogiem GABA, lecz nie oddziałuje z jego receptorem, a jedynie hamuje rozkład GABA poprzez nieodwracalne zahamowanie transaminazy GABA (na wykładzie - inhibitor GABA)
- w skojsrzeniu z innymi lekami do terapii napadów częściowych, opornych na leczenie
- w napadach zgięciowych u niemowląt (zespół Westa)
- dz.n: zab. widzenia (najpierw barwy niebieskiej) i ubytek pola - nieodwracalne
-
pregabalina
- analog GABA, wiąże się z napięciowo zależnym kanałem Ca - skutkiem jest jego zahamowanie
- ból neuropatyczny
- padaczka w leczeniu skojarzonym
- przeciwlękowo
-
kwas walproinowy
- ZŁOTY STANDARD
- blokowanie kanałów sodowych i kanałów Ca typu T, hamowanie enzymów rozkładających GABA
- ma najszerszy zakres działania wsród leków przeciwpadaczkowych
- w napadach to-k i nieświadomości
- stosowany także do przerywania napadów
- Dz.n: wzrost wagi, wypadanie włosów, działanie teratogenne, uszkodzenie trzustki i wątroby (należy oznaczać enzymy wątrobowe)
- dożylnie, tabletki, syrop, granulki...
-
felbamat
- blokuje rec. NMDA zapobiegając ich aktywacji
- blokuje kanały Na i Ca typu L
- bardzo skuteczny w napadach toniczno-klonicznych (trzeciego rzutu)
- nie wykazuje działania nasennego i zmian w zachowaniu często spotykanych po środkach działających na rec NMDA
- dz.n: niedokrwistość aplastyczna, ostra niewydolność wątroby
-
topiramat
- pochodna D-fruktozy
- blokuje rec AMPA dla aminokwasów pobudzających
- dz.n: ciężka jaskra
-
lamotrygina
- blokuje kanał Na i Ca typu L
- hamuje uwalnianie aminokw. pobudzających
- dobra w apadach częściowych
- Dz.niep.: Zespół Stevensa Johnsona - często w połączeniu z kwasem walproinowym
-
lewetyracetam
- hamuje uwalnianie neuroprzekaźników
- w terapii dodanej
- robi zaburzenia zachowania
-
lakozamid
- wpływa na kanały Na - nasila wolną inaktywację (hamuje)
- wiąże się z białkiem CR MP-Z
- w napadach częściowych
-
zasady leczenia napadów padaczkowych
- najpierw monoterapia w stopniowo wzrastającej dawce
- jeżeli lek zmniejsza częstość napadów, ale ich nie eliminuje, dodaje się kolejny lek
- jeżeli częstość napadów po podaniu maksymalnej dawki pierwszego leku się nie zmienia zmienia się go na inny
- zmiany wprowadza się stopniowo, żeby pacjent rozwinął tolerancję na działania niepożądane ze strony OUNu
-
leczenie napadów częściowych oraz uogólnionych toniczno-klonicznych
- pierwszy rzut - karbamazepina, fenytoina lub kwas walproinowy
- drugi rzut - fenobarbital i prymidon
- dodatkowo z ww lekami lamotrygina lub topiramat
-
leczenie napadów uogólnionych typu nieświadomości
- u dzieci - etosuksymib
- u dorosłych i w przypadku różnych napadów u tego samego pacjenta - kwas walproinowy
-
leczenie napadów uogólnionych mioklonicnych oraz atonicznych
kwas walproinowy
-
leczenie stanu padaczkowego
- dożylnie benzodiazepina (diazepam lub lorazepam)
- następnie fosfenytoina lub fenobarbital w celu ochrony przed drgawkami
-
nowe leki AED
- po 1990 r
- Felbamat 1993
- • Gabapentyna 1994
- • Lamotrygina 1995
- • Topiramat 1996
- • Tiagabina 1998
- • Lewetiracetam 1999
- • Okskarbamazepina 2000
- • Zonisamid 2000
- • Pregabalina 2005
-
dieta ketogenna
- Przy deficycie glukozy, spalane są tłuszcze
- wytwarzając ciała ketonowe: aceton,
- acetylooctan, maślan betawodorotlenowy
- → supresja drgawek
-
|
|