The flashcards below were created by user
Maja
on FreezingBlue Flashcards.
-
zaburzenia w schizofrenii
- w sygnalizacji dopaminergicznej
- w szlaku mezolimbicznym:
- odpowiedzialne za dodatnie objawy schizofrenii
- z nakrywki śródmózgowia do jądra półleżącego, prążkowia, ciała migdałowatego i hipokampa
- uczestniczy w powstawaniu emocji i pamięci
- w szlaku mezokortykalnym:
- objawy ujemne
- z nakrywki śródmózgowia do kory przedczołowej
- rola w planowaniu, skupianiu uwagi i motywacji
-
- także zaburzenia szlaków serotoninergicznych i glutaminergicznych
-
dodatnie (pozytywne) objawy schizofrenii
- urojenia
- omamy
- zniekształcenie funkcji językowych
- zdezorganizowana mowa i zachowanie
- katatonia
- pobudzenie
-
ujemne (negatywne) objawy schizofrenii
- bladość afektywna
- wycofanie emocjonalne i socjalne
- pasywność, apatia
- myślenie stereotypowe
-
- wyłączenie leków przeciwpsychotycznych może wywołać objawy ujemne
-
leczenie schizofrenii
- największe znaczenie ma zahamowanie nadmiernej sygnalizacji dopaminergicznej w ww szlakach
- także hamowanie aktywności receptorów serotoninowych 5-HT2
- nie jest możliwe modulowanie działania receptorów glutaminowych
- typowe i atypowe:
- typowe powodują zaburzenia motoryczne z układu pozapiramidowego
- atypowe to próba znalezienia leków bez tych objawów ubocznych
-
typowe (klasyczne) neuroleptyki
- starsze
- przede wszystkim antagoniści rec D2
- mogą też działać na 5-HT2
-
atypowe
- nowe
- przede wszystkim antagoniści rec. 5-HT2, też trochę D2
-
typowe przykłady
- 1. pochodne fenotiazyny z łańcuchem alifatycznym: chlorpromazyna, lewomepromazyna, promazyna
- 2. pochodne fenotiazyny z grupą piperazynową: perfenazyna, prochlorperazyna, perazyna, flufenazyna
- 3. pochodne butyrofenonu: haloperydol
- 4.pochodne tioksantenu: flupentyksol, chlorprotyksen i zuklopentyksol
-
atypowe przykłady
- pochodne diazepiny i oksazepiny: klozapina, olanzapina, kwetiapina
- pochodne benzamidowe: sulpiryd, tiapryd i amisulpryd
- pochodne indolowe: sertyndol i zyprazydon
- pochodne chinolinowe: arypiprazol
- pochodne benzoksazolowe: rysperydon
-
metody podania
- standardowo podawane doustnie
- w razie nagłych wypadków niektóre mogą być podane domięśniowo bądź dożylnie
- dostępne są też preparaty depot - do powolnego uwalniania, np. jeden zastrzyk na dwa tygodnie
- najczęściej podawane w schizofrenii
- także w depresji, autyzmie, zaburzeniach odżywiania, długotrwałej czkawki
-
problemy leków typowych
- nieskuteczne u 1/3 pacjentów
- efekty pozapiramidowe i interakcja leków z innymi receptorami
- po kilku tygodniach wygaszały dodatnie objawy schizofrenii, ale miały mały wpływ na objawy ujemne
-
działania niepożądane neuroleptyków
- pozapiramidowe działania niepożądane są związane z blokowaniem rec. dopaminowych, więc nie można się ich pozbyć syntetyzując leki bardziej wybiórcze w stosunku do tych receptorów
- parkinsonizm polekowy: sztywność, zaburzenie ruchów zależnych od woli i drżenie
- akatyzja: niepokój motoryczny, trudność pozostania w bezruchu
- katalepsja: bezruch, niemożność inicjowania ruchów dowolnych (najbardziej pochodne fenotiazyny i butyrofenonu) - coś jak parkinsonizm tylko u zwierząt
- dystonie: zwiększone napięcie mięśniowe
- dyskinezy późne: rozplem postsynaptycznych receptorów dopaminowych w wyniku ich długotrwałego zablokowania; mogą być nioodwracalne
- hamują receptory dopaminowe w szlaku wydzielania prolaktyny przez przysadkę; może prowadzić do hiperprolaktynemii (zniesienie hamującego działania dopaminy na przysadkę), ginekomastii, zab. płodności i nieregularnego miesiączkowania
-
działania niep. związane z zahamowaniem receptorów innych niż dopaminowy
- niedociśnienie ortostatyczne (blokada rec. alfa1)
- sedacja (rec. histaminowy H1)
- zab. perystaltyki i akomodacji (rec. muskarynowy)
-
Nieneurologiczne działania niepożądane
- kardiotoksyczność
- spadki ciśnienia (osłabienie akt. ukł. adrenergicznego)
- objawy cholinolityczne
- zmiana progu drgawkowego (obniżają)
- polidypsja (hiponatremia)
- hiperprolaktynemia, bo zniesienie hamującego działania dopaminy na przysadkę (mlekotok)
-
Chlorpromazyna
- typowy
- pochodna fenotiazyny z łańcuchem alifatycznym
- może działać depresyjnie, a z leki grupy tioksantenu działają przeciwdepresyjnie
-
klozapina
- pierwszy atypowy neuroleptyk
- duża skuteczność w schiofrenii
- silne działanie uspokajające
- czasem wywoływała agranulocytozę, hipotonię ortostatyczną, zab. perystaltyki, akomodacji
- u 1/100 osób zaburenia pracy szpiku - lek "ostatniej szansy"
-
olanzapina
- brak aktywności wobec rec. muskarynowych i adrenergicznych
- przy dłuższym stosowaniu wzrost masy ciała i zespół metaboliczny
-
rysperydon, sertyndol i zyprazydon
wydłużają QT
-
Haloperidol
- typowy z grupy pochodnych butyrofenonu
- brak wpływu cholinolitycznego i przeciwhistaminowegosilne działania niepożądane na układ pozapiramidowy i mogą nasilać depresję
- wyraźne działanie uspokajające
|
|