farma leki p/zakrzepowe,trombolityczne i p/płytkowe

• czas częściowej tromboplastyny po aktywacji, czas kaolinowo-kefalinowy
• miara aktywności osoczowych czynników krzepnięcia XII, XI, IX i VIII (układ wewnątrzpochodny aktywacji protrombiny)
• zależy także od czynników biorących udział w powstawaniu trombiny (protrombiny, czynnika X i V) i konwersji fibrynogenu do fibryny.
• 26,0 do 36,0 s
• rozpoznawanie i leczenie skaz krwotocznych
• Kontrola APTT przy leczeniu heparyną niefrakcjonowaną. (w trakcie leczenia powinno wynosić 60-90s)
• wydłużenie: niedobór czynników krzepnięcia: VIII (hemofilia A), IX (hemofilia B), XI (hemofilia C) oraz czynnika X i protrombiny, afibrynogenemia, hipofibrynogenemia, dysfibrynogenemia, choroba von Willebranda, leczenie heparyną niefrakcjonowaną lub czasem w czasie leczenia doustnymi antykoagulantami (antagonistami witaminy K), zespół rozsianego krzepnięcia wewnątrznaczyniowego (DIC)

• ocena zewnątrzpochodnego układu krzepnięcia (czynnik II, czynnik V, czynnik VII, czynnik X i fibrynogenu.)
• 13 - 17 sek., 0,9-1,3 INR (2-4 INR zakres terapeutyczny)
• wydłużenie: wrodzone niedobory czynników II, V, VII, X, przewlekłe choroby miąższu wątroby, leczenie antagonistami witaminy K, niedobory witaminy K, doustne środki antykoagulacyjne, DIC

• znajduje się w kom. tucznych
• szybki początek działania
• katalizuje hamowanie procesu krzepnięcia przez antytrombinę, syntetyzowaną przez wątrobę
• zastosowanie: zakrzepica żylna, zatorowość płucna, niestabilna dusznica bolesna, OZW, DIC, stan po angioplastyce, zakrzepica u kobiet w ciąży (nie przechodzi przez łożysko,w przeciwieństwie do warfaryny), ale musi być odstawiony przynajmniej 24h przed porodem [badania nad drobnocząsteczkowymi nie zostały jeszcze przeprowadzone]
• i.v.(działa bezpośrednio)i s.c.(działa po 1-2h)nie wchłania się p.o.
• okres półtrwania krótszy przy np. zatorowości płucnej, dłuższy przy niewydolności nerek i marskości wątroby.
• terapia musi być monitorowana mierzeniem aPTT i obserwowaniem pacjenta(w niektórych przypadkach dawka terapeutyczna może być również dawką wywołującą silne dz. n.)czas aPTT 2-2,5x wydłużony-dawka terapeutyczna
• dz.n.: krwawienie (przy silnym należy podać dożylnie powolną infuzją siarczan protaminy,silnie wiążący heparynę) trombocytopenia(mniej niż 150k lub zmniejszenie o 50%) mniejsze przy drobnocz. <-hamowanie syntezy aldosteronu

hamuje zaktywowane czynniki wewnątrzpochodnego i wspólnego szlaku(w tym trombinę,Xa i IXa)

• drobnocząsteczkowa(ENDOKSAPARYNA,DALTEPARYNA I NADROPARYNA) ze względu na wielkość nie działa na trombinę, natomiast działająca na czynnik Xa.
• niefrakcjonowana ma dodatkowo właściwości antyagregacyjne płytek, ale jej działanie jest mniej przewidywalne wieć jest rzadziej używana.
• drobnocząsteczkowa ma dłuższy okres półtrwania

• heparyna niefrakcjonowana, drobnocząsteczkowa(endoksaparyna i fondaparinux-najkrótsza heparyna,pentamer)
• danaparoid(mieszanina niehaparynowych glikozaminoglikanów nie wydłuża aPTT i PT w dawkach leczniczych)

• 1)st. białek wiążących heparynę(i hamujących jej wiązanie z antytrombiną) u różnych osób jest różne. przed leczeniem niskie aPTT
• 2)zwiększony klirens spowodowany zatorowością płucną
• 3)wrodzony niedobór antytrombiny lub nabyty: marskość wątrobyDIC, zes. nefrotyczny

• warfaryna
• acenokumarol (krótszy czas działania i półtrwania,szybciej wpływa na PT)
• fenprokumon(dłuższy okres półtrwania niż warfaryna)
• heparyna

• antagonista wit. K
• hamuje proces odnawiania się wit. K po udziale w procesie syntezy czynników krzepnięcia (II, VII, IX, X i białka p/krzepiwe C i S) => spadek ilości czynników krążących we krwi
• efekt działania obserwowany jest po kilku dniach(powstałe wcześniej czynniki długo utrzymują się we krwi,chociaż PT może się wydłużyć zaraz po podaniu)
• p.o. i.v. doodbytniczo (zawsze wchanialność 100%)
• dz.n.: krwawienia(należy koniecznie monitorować INR!) INR>5 => podawać doustnie wit K (dożylnie b. rzadko-r.anafilaktyczna) lub w krytycznych sytuacjach podawanie osocza, martwica skóry, bolesne, niebieskie przebarwienia na podeszwie
• p/wskazania: ciąża!(uszkodzenia płodu)

• ostra zakrzepica żył (zapobieganie postępowi i nawrotom)
• zatorowość płucna (po wstępnym leczeniu heparyną)
• powikłania zatorowe po OZW
• przewlekłe migotanie przedsionków i sztuczne zastawki

wartość PT w stosunku do osocza normalnego(?) 0,8-1,2

• streptokinaza(rzadko stosowana): formuje stabilne kompleksy z plazminogenem(aktywując proces powstawania plazminy)
• alteplaza i retelplaza: (rekombinowane t-PA,czyli tkankowe aktywatory plazminogenu)

krwotok: wskutek lizy fibryny w zakrzepach fizjologicznych w miejscach uszkodzeń naczyń i ogólnoustrojowego stanu litycznego poprzez powstawanie plazminy powodującej fibynogenolizę i niszczenie innych czyn. krzepnięcia

• operacja chirurgiczna w ciągu ostatnich 10dni
• poważne krwawienie z p. pok w ostatnich 3msc
• nadciśnienie tętniczeczynne
• krwawienie lub zaburzenia krwotoczne
• wcześniejszy incydent mózgowo-naczyniowy
• tetniak rozwarstwiający aorty
• OZW

hamowanie fibrynolizy przy przedawkowaniu leków, po operacjach lub u chorych na hemofilię

• aspiryna
• dipirydamol
• tiklopidyna i klopidogrel
• inh. glikoproteiny IIb/IIIa (abciksimab)
• tikagrelor i prasulogrel

• hamowanie COX-1, biorącej udział w syntezę tromboksanu A2
• działanie nieodwracalne,
• trwa przez cały okres życia płytek (7-10dni)
• małe dawki są skuteczne w terapii przewlekłej (efekt nakładania się)

• tienopirydyna
• hamuje rec ADP(P2Y12)
• prolek, wymaga konwersji do aktywnego metabolitu
• poprawia wł. reologiczne krwi(elastyczność krwinek)
• dz.n.: nudności wymioty biegunka, neutropenia!(b.niebezpieczne)
• zastosowanie: wtórna prewencja udaru, redukcja incydentów sercowych u osob z niestabilną dusznicą, redukcja ryzyka udaru niedokrwiennego u pacjentów u których występowały objawy poprzedzające lub u osób z przebytym udarem

• inhibitor rec. ADP(P2Y12)
• efekt antyagregacyjny
• prolek
• bezpieczniejszy od tiklopidyny
• stosowany często z ASA(wzmacnia działanie,charakter hiperaddycyjny)
• poprawia wł. reologiczne krwi(elastyczność krwinek)
• wskazania: redukcja częstości udarów, MI, zgonów po świerzym zawale serca i udarze

• abciksimab (fragment fab monoklonalnych p/c), eptifibatyd
• glikoproteina IIb/IIIa: rec. dla fibrynogenu, czyn. von Willebranda odpowiedzialny za przyleganie płytek do obcych powierzchni
• dz.n.: krwawienie
• p/wskazania: takie jak dla leków fibrynolitycznych

• rekombinowana pochodna hirudyny
• inhibitor trombiny
• leczenie trombocytopenii indukowanej heparyną
• zapobieganie powikłaniom choroby zakrzepowo-zatorowej
• i.v.
• konieczna jest kontrola aPTT
• p/wskazania: niewydolność nerek(kumulacja leku)
• dz.n.: krwawienie

• inh. rec ADP(p2y12) hamowanie aktywacji i agregacji płytek zależnej od ww receptorów
• zapobieganie zdarzeniom sercowo-naczyniowym przy OZW
• dz.n.: krwawienie

• wsk: zawał serca, udar mózgu, TIS, niestabilna ch. wieńcowa, ch. niedokrwienna serca...
• dz.n.: uszk. śluzówki przew. pok,(efekt dawkozależny),krwawienia z przew. pok., udary krwotoczne,niewydolność nerek(rola prostaglandyn w przepływie nerkowym), zmniejszenie skuteczności ACE-1,zaostrzenie ataków duszności w astmie
• p/wskazania: dna moczanowa,czynna ch wrzodowa,dzieci do 12r.ż.skazy krwotoczne